'Een sneller schrik van schoonheid...' Louis Couperus en de beeldhouwkunst

De zomertentoonstelling in het Louis Couperus Museum wordt gewijd aan het thema Louis Couperus en de beeldhouwkunst. Dit betreft enerzijds portretten en beeltenissen van Couperus zelf en naar zijn werk en anderzijds beelden uit de klassieke oudheid die hij beschrijft in zijn boeken.

Beelden van en naar Couperus
Er bestaan verschillende portretsculpturen van Couperus. Allereerst zijn dit de bekende beelden in de Surinamestraat en aan het Lange Voorhout, maar ook minder bekende zoals de bustes van Theo Dobbelman, het Franse duo Mathias en Nathalie en de kop door Corrado Ruffino in Rome. Daarnaast zijn er verschillende beelden gemaakt naar thema’s of titelheldinnen uit Couperus’ werk door beeldhouwers als Theo van der Nahmer, Tom Pucky, Wibbine van Roon en Jan Wolkers. Dit is te zien in de voorkamer van het museum.

Sculptuur uit de klassieke oudheid
Louis Couperus liet zich zijn leven lang inspireren door kunst en mythologie uit de Klassieke Oudheid. Wij denken hierbij aan boeken als Reisimpressies (1894), waarin hij zijn eerste reis door Italië beschrijft, verder aan romans als Dionyzos (1904), De berg van licht (1905-1906), Herakles (1913) en beschrijvingen van kunst als in Uit blanke steden onder blauwe lucht (1912/1913).

In de achterkamer van het museum worden beelden en foto's van sculpturen uit de oudheid getoond. Essentie hierbij is hoe de houding ten opzichte van het kijken naar klassieke sculptuur in de negentiende eeuw verandert. Werd beeldhouwkunst aanvankelijk beoordeeld vanuit een esthetisch of Christelijk/moralistisch standpunt, in de loop van de eeuw werden de antieke beelden steeds meer gezien als ‘bezielde objecten’. Deze maakten als zodanig hun entree als personages in de literatuur, ook bij Couperus.

Waarom dit thema, nu?
Couperus was onomwonden van mening dat de ‘ouden’ er een gezondere en vooral zonniger levenshouding op na hielden dan de vroege Christenen, en dat de laatsten veel van die onschuldige, heidense beschaving onnodig hadden vernield.  Deze opvatting sluit verbazend wel aan bij een recent verschenen studie, Eeuwen van duisternis. De Christelijke vernietiging van de klassieke cultuur, door Catherine Nixey (2017), waarin parallellen worden getrokken tussen de vernietigingsdrang van de vroege Christenen in de late Oudheid en de destructieve acties van de terreurgroep Isis in onze dagen. Couperus’ visie blijkt plotseling van actueel belang.

De tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt door een sponsor die anoniem wenst te blijven.